ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΟ ΜΕΛΛΟΝ: ΤΟ ΚΑΛΟ ΣΕΝΑΡΙΟ- 
Τα ρομπότ/εργαζόμενοι - οι άνθρώπινες κοινωνίες σε αναζήτηση αξιών και ιδανικών, με εισόδημα-επίδομα ΑΞΙΟΠΡΕΠΟΥΣ διαβίωσης (και όχι επιβίωσης) του ΠΟΛΙΤΗ...Είναι εφικτό;
*plus:video clips με ρομπότ εν ώρα εργασίας + ΜΝΜ's ("Till I Collapse")

  Υπάρχει μέλλον σε έναν κόσμο στον οποίο το εργατικό προσωπικό θα είναι ρομπότ; Και αν η κοινωνία μας ξεπεράσει με επιτυχία τον κίνδυνο ενός Terminator και βρει το δρόμο για την ευημερία, θα μπορέσουμε να επιστρέψουμε στις προ-καπιταλιστικές αξίες;
by DK R *
  Τα πρώτα αυτο-οδηγούμενα φορτηγά σύντομα πρόκειται να δοκιμαστούν στους βρετανικούς δρόμους. Και ίσως αυτό είναι το πρώτο στάδιο μιας νέας εποχής όπου οι άνθρωποι δε θα χρειάζεται
πια να οδηγούν οι ίδιοι. Βέβαια το τεστ με τα φορτηγά ενέχει ρίσκο καθώς ο άνθρωπος δεν απέχει εξ ολοκλήρου της οδήγησης- απλά είναι ο υπεύθυνος για τον έλεγχο δυο τόνων ταχύτατα κινούμενου βαρέως μετάλλου στους δρόμους. Και ίσως πάλι, οι μελλοντικές γενιές να αναπολούν την οδήγηση όπως την ξέρουμε σήμερα ως κάτι ρετρό αλλά και ταυτόχρονα ως πολύ επικίνδυνο.

  Είναι πάντως ακόμη ένα παράδειγμα που θέτει, πιεστικά μάλιστα, ένα υπαρξιακό ερώτημα αλλά παράλληλα και ένα οικονομικό. Όταν τα έξυπνα πλέον ρομπότ πάρουν τη θεση μας στις εργασίες μας, πως θα ζήσουμε και με τι; Δεν πρόκειται απλά για ένα μεταίχμιο στον τρόπο που οδηγούμε- εδώ μιλάμε για το πως ένα σωρό εργασίες που απαιτούν πανεπιστημιακή εκπαίδευση (αλλά όχι μόνο), σύντομα πρόκειται να απασχολούν μηχανές: μήπως ο άνθρωπος οδεύει προς την αφάνεια;.
       -------------------------------------------------------------------------------------------------------
  Οι αισιόδοξοι πάντως υποστηρίζουν πως νέες δουλειές θα δημιουργηθούν, όπως συνέβη και στη βιομηχανική επανάσταση και στη συνέχεια και στην επάνάσταση της πληροφορικής. Άλλωστε, αν κανείς δεν αμείβεται για τη δουλειά του, ποιός θα αγοράσει όλα αυτά τα οποία θα κατασκευάζουν τα ρομπότ;
  Άλλοι πάλι, προβλέπουν πως όλη αυτή η παραγωγικότητα των ρομπότ θα οδηγήσει, αναπόφευκτα, σε οικονομική άνθηση που θα επιτρέπει στις αρχές να παρέχουν στους πολίτες ένα ικανό εισόδημα- ασχέτως αν κανείς δουλεύει ή όχι.

  Αυτή είναι μια ιδέα που ίσως πλησιάζει ταχύτερα από τα αυτο-οδηγούμενα φορτηγά. Από τον (υποστηρικτή του Τραμπ και στέλεχος εταιρείας τεχνολογίας αιχμής) Elon Musk ως το Γιάννη Βαρουφάκη, η ιδέα ενός ελάχιστου μεν, αξιοπρεπούς δε, βασικού εισοδήματος - κάτι σαν αναβαθμισμένο έως ίσως και υψηλό 'ελάχιστο εγγυημένο αισόδημα' - για τον πολίτη κερδίζει συνεχώς έδαφος σε ολόκληρο το πολιτικό φάσμα.

  Οικονομικοί αναλυτές δεν είμαστε και δε γνωρίζουμε αν "βγαίνουν" τα νούμερα. Ξέρουμε όμως από καθημερινότητα και τι μπορεί να σημαίνει αυτό το ενδεχόμενο βασικό εισόδημα. Οι περισσότεροι ένα μισθό παίρνουν κάτι που σημαίνει πως πληρώνονται για ορισμένες υπηρεσίες.
   *************************************************
Εργασία: ένα 'θολό'  τοπίο.
  Από εκεί και πέρα, η ρομποτική εργασία σε μαζική κλίμακα ίσως σημάνει και τον επαναπροσδιορισμό του εργασιακού περιβάλλοντος και ειδικότερα σε ότι αφορά στην αμοιβαία ανταποδοτικότητα: έτσι κι αλλιώς η σχέση της απόδοσης του εργαζόμενου με την αντίστοιχη αμοιβή είναι εδώ και αρκετό καιρό ένα 'θολό' τοπίο, γεμάτο ασάφειες, κενά και αοριστίες που καθορίζονται ή επηρεάζονται από τις εκάστοτε συνήθειες μας.
  Φανταστείτε για παράδειγμα κάποιον εργαζόμενο σε κάποιο γραφείο: η αποδοτικότητα του ή η παραγωγικότητα του αν προτιμάτε, επηρεάζεται συν τοις άλλοις και από το πόσες χειραψίες κάνει, πόση ώρα μιλήσει στο τηλέφωνο (όχι για επαγγελματκούς λόγους) ή ακόμη πόσο χρόνο θα ξοδέψει πλοηγούμενος στο διαδίκτυο, πόσο παραπάνω θα 'τραβήξει' τα διαλλείματα του, σε πόσες αμφίβολης χρησιμότητας συνομιλίες θα 'εμπλακεί' κατά τη διάρκεια της ημέρας.

  Ένα άλλο παράδειγμα από τις περισσότερες δυτικές χώρες: η εκκλησία πληρώνει τους κληρικούς της έτσι ώστε να μπορούν από τη θέση τους να ασκούν απρόσκοπτα το λειτούργημα τους, χωρίς να έχουν να ασχοληθούν με τα της επιβίωσης- τα βασικά καλύπτονται για να έρθει εις πέρας μια ύψιστης κοινωικής 'σημασίας' αποστολή.

   Μπορεί όμως, αντίθετα με τα όσα ισχύουν για τον εργαζόμενο για τον οποίο μιλήσαμε προηγουμένως αλλά και για όλους τους συνάδελφους του όπως και για πολλούς που πλησιάζουν στο προαναφερθέν εργασιακό μοντέλο, να γίνει μια αποτίμηση της αποδοτικότητας του ιερέα; Μπορούμε να πούμε πως η παραγωγικότητα του καθορίζεται από το...πόσες ψυχές έχει σώσει, πόσες εξομολογήσεις οδήγησαν στη λύτρωση τους πιστούς ή πόσες ζωές επανέφερε στο 'σωστό δρόμο' ή όχι;

Ανακατεύθυνση.

  Με αυτά και με εκείνα λοιπόν, φαίνεται ξεκάθαρα πως δύσκολα μπορούμε να αποκαλέσουμε 'άξιο' ή 'ανάξιο' κάποιον εργαζόμενο, σε οιονδήποτε τομέα, κάτω από τις συνθήκες οι οποίες επικρατούν στην παρούσα φάση. Άρα και στην περίπτωση που η αγορά ή οι παραγωγικοί τομείς ανθρώπινης εργασίας κάποια στιγμή 'περάσουν' στα χέρια των ρομπότ και ταυτόχρονα χαθούν και οι αντίστοιχες θέσεις εργασίας αλλά με παράλληλη ανάπτυξη ή και πλουτισμό των ανθρώπινων κοινωνιών, τότε...ποιός θα θεωρείται 'άξιος' ή 'ανάξιος' στο δικαίωμα του ελάχιστου, επαρκούς όμως για μια αξιοπρεπή διαβίωση, εισοδήματος του πολίτη;

  Το εισόδημα αυτο δεν πρόκειται φυσικά να είναι ένα χαρτζηλίκι του τύπου 'παρ-τα-όλα' για τους 'ανάξιους'- αν και θα εξαφάνιζε προφανώς τα σύνορα ανάμεσα στους 'άξιους' και 'ανάξιους' (και μαζί με αυτά την...προτεσταντική εργασιακή ηθική). Και άραγε ποιός θα μπορούσε με αξιοπιστία να περιγράψει ποιός είναι 'ανάξιος' και δεν δικαιούται ένα ανάλογο εισόδημα για να ζει;
  Αυτό το εισόδημα θα μπορούσε να είναι ο δρόμος προς την ευημερία, την οποία παράγει η κοινωνία για να ανα-διαμοιραστεί εντός της κοινωνίας. Το καλό σενάριο μας μιλά καθαρά για ένα μετα-εργασιακό μέλλον όπου η οικονομκιή ανάπτυξη της Τεχνητής Νοημοσύνης και της ρομποτικής επανάστασης θα μας δώσει τη δυνατότητα να δουλέψουμε με τρόπους που ο καπιταλισμός, τυπικά τουλάχιστον, υποτίμησε.
  Πάντως, αν αυτό δε συμβεί και τα ρομπότ απλά πάρουν τη θέση μας στη δουλεια μας χωρίς να μας δώσουν...τίποτε για αντάλλαγμα, τότε το μέλλον μας φαντάζει 'χλωμό'.

  Αν όμως το καλό, σχεδόν ιδεατό σενάριο επαληθευθεί, τότε δε μοιάζει διόλου απίθανο το να αρχίσουμε να επιστρέφουμε σε ότι κάνει την ημέρα μας διαφορετική και πάνω απ' όλα να επαναπροσδιορίσουμε μέσα από αυτές τις αλλαγές τι έχει αξία στην καθημερινότητα μας- ποιός ξέρει; ίσως αρχίσουμε και πάλι να απολαμβάνουμε την ανάγνωση ενός βιβλίου συχνότερα απ' οσο μέχρι τώρα ή ακόμη δώσουμε την αξία που αρμόζει σε μια χαλαρή συζήτηση με φίλους ή γνωστούς.
  
**********************************************************************
  Στην τελική, σε αυτές τις αλλαγές ίσως να κρύβεται το μέλλον πολλών ανθρώπων. Τόσα χρόνια άλλωστε, υπό το ζυγό του καπιταλισμού, πολλοί από μας βρίσκουμε πραγματικά δύσκολο να αποκαταστήσουμε και να ορίσουμε μια αίσθηση αυτο-εκτίμησης χωρίς να μεσολαβεί η αμοιβόμενη εργασία.
  Και η πιθανότητα ενός ελάχιστου/αξιοπρεπούς εισοδήματος του πολίτη για το οποίο μιλήσαμε να οδηγεί στις προ-καπιταλιστικές πηγές αξιών και ιδανικών. Λιγότερα για τα χρήματα, αλλά περισσότερα για εκείνα τα πράγματα που είναι χαρακτηριστικά ανθρώπινα- πράγματα που τα ρομπότ δε μπορούν να κάνουν.

* απόδοση:Δημήτρης Ρουτσώνης -(a.k.a. DK R - rootsdoc@gmail.com)

- πηγή:https://www.theguardian.com