O ΒΑΣΙΛΙΑΣ ΚΑΙ Η ΓΗ ΤΗΣ ΕΠΑΓΓΕΛΙΑΣ: Η Άνοδος και η Πτώση του Elvis και των ΗΠΑ. -*plus: VIDEO CLIPS & MORE

  Στο καταπληκτικό ντοκιμαντέρ «Ο Έλβις στη Γη της Επαγγελίας» ( Promised Land) του εβραϊκής καταγωγής αμερικανού σκηνοθέτη Eugene Jarecki (παραγωγή 2017), το οποίο είδα πρόσφατα στις Νύχτες Πρεμιέρας στην Αθήνα, ο γνωστός ηθοποιός Ethan Hawke, λέει κάπου αναφερόμενος στον
Έλβις Πρίσλει: «Εγώ γνώρισα τον χοντρό Έλβις του Λας Βέγκας. Έπρεπε να μου βάλει ένας φίλος να ακούσω τα τραγούδια του για να γνωρίσω αυτόν το μεγάλο τραγουδιστή».

  Νομίζω ότι ο Ήθαν Χωκ αντιπροσωπεύει όλους εμάς που αν και γνωρίσαμε έναν χοντρό, μεθύστακα, παραπαίοντα Έλβις στα καζίνο του Λας Βέγκας, ντυμένο σαν κλόουν και ιδρωμένο σαν μοσχάρι, καταφέραμε να ανακαλύψουμε μέσα από ακροάσεις, αγορές δίσκων και πολύ ψάξιμο σε βιβλία και στο internet αργότερα, το μεγάλο λευκό τραγουδιστή, τον Βασιλιά. Την τρομερή αυτή φωνάρα…

  Το ντοκιμαντέρ, το οποίο πρέπει να δουν όλοι οι Διαχειριστές του Χάους, βασίζεται σε μια απλή ιδέα: ο σκηνοθέτης ζητάει και παίρνει την άδεια να βγάλει για μερικούς μήνες από την Graceland, τη θρυλική λευκή, χλιδάτη Rolls Royce του Βασιλιά.

  Τη βγάζει και την ταξιδεύει σε μέρη που συνδέονται με το θρύλο του Βασιλιά: ξεκινάει από το Νότο, το Τούπελο και τη γειτονιά που γεννήθηκε και μεγάλωσε ο Βασιλιάς, την πάει στη συνέχεια στο Μέμφις, όπου ο Βασιλιάς ηχογράφησε τα πρώτα τραγούδια του και υπέγραψε το πρώτο συμβόλαιό του με την Sun Records του Sam Phillips (και παίρνει συνέντευξη από τον γιο του παραγωγού).

  Συνεχίζει στη Νέα Υόρκη όπου μετακομίζει ο Βασιλιάς και υπογράφει παχυλό συμβόλαιο με την RCA και του φορτώνουν ως μάνατζερ τον γαμημένο Συνταγματάρχη Πάρκερ (έναν Ολλανδό απόστρατο ο οποίος δεν έχει διαβατήριο και δεν μπορούσε να βγει από τη χώρα και γι΄ αυτό – λέει ο σκηνοθέτης- δεν ενθάρρυνε ποτέ ο καταραμένος τον Έλβις να περιοδεύσει στο εξωτερικό). Μετά ταξιδεύουμε στη Γερμανία για τη στρατιωτική θητεία του Έλβις όπου ο σκηνοθέτης συναντάει ανθρώπους που τον γνώρισαν εκεί.

  Μετά πηγαίνει με την κουρσάρα του Έλβις στο Λος Άντζελες όπου ο Βασιλιάς υποχρεώθηκε για μια δεκαετία να παίζει σε ηλίθιες ταινίες χωρίς ποτέ να γίνει ηθοποιός και συναντάει συνεργάτες που έπαιξαν μαζί του, γκόμενες, μουσικούς κλπ. Και το φιλμ καταλήγει στο Λας Βέγκας όπου ο Βασιλιάς εγκαταστάθηκε για την τελευταία, την πιο δραματική περίοδο της ζωής του. Εκεί που ο Βασιλιάς άρχισε να δουλεύει σαν σκυλί νυχθημερόν, να πίνει χάπια για να αντέξει τη νύχτα και τους μπράβους, εκεί όπου έγινε ο χοντρός, ιδρωμένος, απαίσιος Έλβις που γνωρίσαμε εμείς οι νεώτεροι. Εκεί όπου ήρθε το τέλος.

  Η λευκή Ρολ Ρόις δεν είναι ένα απλό μεταφορικό μέσο: είναι η ίδια η πορεία του Βασιλιά από το φτωχό Νότο και τα νέγρικα μπλουζ, στη Νέα Υόρκη και την ποπ των λευκών, στις μεγαλουπόλεις των ΗΠΑ και την κατανάλωση θεάματος και, τέλος, στο Βέγκας της πτώσης.

  Ταυτόχρονα, ο Έλβις δεν είναι μόνο ο μεγαλύτερος λευκός ερμηνευτής του 20ου αιώνα (μαζί με τον Φράνκι), είναι η ίδια η Αμερική που ξεκινάει όλο νιότη, δύναμη κι ιδέες μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, κατακτάει ολόκληρο τον κόσμο με την κουλτούρα και τη δύναμή της κι αρχίζει να παραπαίει μετά τα τέλη της δεκαετίας του 1960, με τον πόλεμο του Βιετνάμ, τα ναρκωτικά, τον χυδαίο καταναλωτισμό – που ο Έλβις εκφράζει έντονα μιας κι έγινε από πιάτα και πετσέτες, μέχρι μπλουζάκια και σοκολατάκια. Εκεί ο σκηνοθέτης κάνει ένα εντυπωσιακό άλμα και έρχεται στο σήμερα, στην εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ, για τον οποίο θεωρεί ότι αποτελεί την ‘ολοκλήρωση’ αυτής της πτώσης των ΗΠΑ: δηλαδή ο Τραμπ είναι για τις ΗΠΑ, ότι είναι το Λας Βέγκας για τον Βασιλιά. Καταπληκτική σύλληψη μάγκες, απίστευτος παραλληλισμός.

  Κατά τη διάρκεια του φιλμ ο σκηνοθέτης μπάζει στο πίσω κάθισμα της Ρόις, ένα σωρό κόσμο: γνωστούς ηθοποιούς όπως ο Άλεκ Μπάλντουιν και ο Άστον Κούτσερ, κορυφαίες τραγουδίστριες όπως η Εμιλού Χάρις, ο τρομερός Μάικ Μάγιερς λέει κάτι απίστευτα για τον Βασιλιά, ενώ δεν λείπουν και οι μαύροι που τα χώνουν στον Έλβις ότι τους έχει κατακλέψει- μεταξύ αυτών ο τρομερός Chuck D των Public Enemy που έχει γράψει έναν ιδαίτερα προσβλητικό στίχο για τον Βασιλιά και τον Τζον Γουέιν.

  Η πλάκα είναι ότι ο σκηνοθέτης βάζει στο αυτοκίνητο και δεκάδες άσχετο κόσμο, νέους και γέρους, λευκούς και μαύρους, μπάντες που παίζουν επί τόπου, πλανόδιους μουσικούς, ακόμα και ανθρώπους που του κάνουν ωτοστόπ κι οι οποίοι μένουν ξεροί όταν τους λέει ότι: «Αυτή είναι η Ρολς Ρόις του Βασιλιά». Ένας ηλικιωμένος στο Νότο δακρύζει…

  Η Ελλάδα δεν έχει βασιλιά. Είχε βέβαια Καζαντζίδη, Διονυσίου, Μπιθικώτση, είχε αργότερα Νταλάρα για να μιλήσω για τους τέσσερις κατά τεκμήριο κορυφαίους ερμηνευτές του 20ου αιώνα. Αλλά κανένας τους, εκτός ίσως από τον πρώτο, δεν εκφράζει με ύφος αυθεντικό τον τρόπο με τον οποίο έγινε η μετάβαση της χώρας μας από την μεταπολεμική περίοδο της Ψωροκώσταινας στην αφθονία των 60s και, στη συνέχεια, στην ηθική πτώση της δεκαετίας του 1980. Τελικά εδώ την πλήρωσε ο Νταλάρας, που, πράγματι, εκφράζει την άνοδο και την πτώσης της μεταπολιτευτικής γκλαμουροαριστεράς στην Ελλάδα και τις έφαγε τις λεμονόκουπες – και ορθώς- τα πρώτα χρόνια της οικονομικής κρίσης. Σήμερα βέβαια, δίνει και πάλι συναυλίες και τα κονομάει…

                                                                                                            Θανάσης Αντωνίου